Nasreddin Hoca uzmanı Dr. Mustafa Duman tarafından, bir arkeolog titizliğiyle, uzun ve yorucu çalışmalar sonucunda hazırlanan Nasreddin Hoca ve 1555 Fıkrası bir kaynak kitap yani bir corpustur. Bu kaynak kitapta, Türk şakacılığının, hazırcevaplığının ve espri gücünün bir sembolü olan Nasreddin Hoca konusunda en yeni bilgiler ve Nasreddin Hoca’nın tüm fıkraları, daha doğrusu Nasreddin Hoca tipine bağlı olarak Türkiye’de ve Türkiye dışında geçmişten bugüne anlatılan fıkraların toplamı yer almaktadır.

Nasreddin Hoca ve 1555 Fıkrası’nın ilk bölümünde, 13. yüzyılda, Anadolu’da yaşadığını yazılı belgelerle gösterebildiğimiz Nasreddin Hoca’nın tarihsel kişiliği konusunda bugüne kadar Türkiye’de ve Türkiye dışında yapılan çalışmalar, elde edilen bulgular anlatıldıktan sonra, bazı yeni bilgiler verilmektedir. Nasreddin Hoca fıkralarının yayılma alanları gösterilmektedir. Nasreddin Hoca araştırmalarında karşılaşılan bazı sorunlar vurgulanmaktadır. Bu kitapta, ayrıca, Nasreddin Hoca konulu tiyatro eserleri, filmler, çizgi romanlar, çizgi-bant hikâyeler, Nasreddin Hoca kitapları ve daha birçok konu anlatılmaktadır.

Nasreddin Hoca ve 1555 Fıkrası’nın ikinci bölümünde, önce basma Nasreddin Hoca kitaplarının prototipi olan Menâkıb-ı Nasreddin Efendi adlı yazmanın tam metni verilmektedir. Sonra da en eskilerinden başlamak üzere diğer Nasreddin Hoca yazmalarındaki, basma kitaplar ve diğer kaynaklardaki Nasreddin Hoca fıkraları bir araya getirilmiştir. Bu bölüm hazırlanırken yararlanılan yazma kitapların sayısı otuzu geçmektedir. Bu arada halk ağzından derlenmiş ve bugüne kadar yayınlanmamış Nasreddin Hoca fıkraları da kitapta yer almaktadır. Fıkra metinleri bölümünün dördüncü kısmında, Türkiye dışından derlenen Nasreddin Hoca fıkralarına yer verilmiştir. Bu bölümdeki fıkralar, Nasreddin Hoca’nın Türk dünyasında görkemli bir yere sahip olduğunu açıkça göstermektedir. Kitapta, fıkralar bölümünün sonunda, fıkraların alındığı kaynaklar ve fıkra çeşitlemelerinin bulunduğu yayınlar ayrıntılı olarak gösteriliyor.